Άπις

I

Ιερός ταύρος των Αιγυπτίων. Τον λάτρευαν ως ενσάρκωση του Όσιρη και του γιου του Ώρου, αλλά και ως γιο του θεού Φθα. Η λατρεία του είναι βεβαιωμένη από τα πανάρχαια χρόνια έως την ελληνορωμαϊκή εποχή. Εικονίζεται με τον ηλιακό δίσκο ανάμεσα στα κέρατά του· στο κέντρο του δίσκου υπήρχε διακοσμητικό στοιχείο που παρίστανε το φίδι νάγια. Στην πραγματικότητα, ήταν ένας ταύρος που έπρεπε να έχει λευκές κηλίδες με ορισμένο σχήμα: ένα τρίγωνο στο μέτωπο, ένα μισοφέγγαρο στα πλευρά και έναν αετό στον τράχηλο. Όταν ανακάλυπταν έναν τέτοιο ταύρο, πανηγύριζαν την ενθρόνισή του και έπειτα τον μετέφεραν με πομπή στο Απίειον, όπου πήγαιναν πλήθη Αιγυπτίων για να συμβουλευτούν τους χρησμούς του. Όταν πέθαινε, τον βαλσάμωναν και τον έθαβαν μέσα σε πελώρια σαρκοφάγο. Από την εποχή του Ραμσή Β’ (1298-1232 π.Χ.) καθιερώθηκε κοινή υπόγεια κρύπτη για τους ιερούς ταύρους σε μεγάλη σήραγγα κοντά στη Μέμφιδα. Την κρύπτη αυτή, γνωστή με το όνομα Σεράπειον, ανακάλυψε ο Γάλλος αρχαιολόγος Μαριέτ το 1815.

Παράσταση του ιερού ταύρου των Αιγυπτίων, που επονομαζόταν Άπις, σε στήλη που βρέθηκε στη Μέμφιδα (Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι).

II

Όνομα μυθολογικών προσώπων.

1. Ένας από τους γιους του Ώρου (αιγυπτιακή θεότητα), που φρουρούσαν τα σπλάχνα των νεκρών, ιδιαίτερα το δοχείο που περιείχε το συκώτι και το οποίο είχε για κάλυμμα κεφάλι πιθήκου.

2. Μυθολογικό πρόσωπο της Πελοποννήσου, που της έδωσε το όνομα Απία ή Άπις. Γιος του Φορονέα, βασιλιά του Άργους και της νύμφης Λαοδίκης, αδελφός της Νιόβης ή γιος του Απόλλωνα από τη Ναύπακτο, γιατρός και μάντης ή γιος του Ιάσονα που βασίλευσε στην Αρκαδία και σκοτώθηκε κατά λάθος από τον Αίολο. Η πληροφορία πως πήγε στην Αίγυπτο και ίδρυσε τη Μέμφιδα οφείλεται ίσως στη συνωνυμία του με τον Αιγύπτιο θεό.